วันพฤหัสบดีที่ 14 กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2556

เตาเผาพื้นบ้านและการคุมไฟ


          เตาเผาพื้นบ้านและการคุมไฟ

ในปัจจุบันนี้การเผาเครื่องปั้นดินเผา ได้มีการพัฒนาเตาเผาเครื่องปั้นดินเผาไปอย่างมาก โดยเฉพาะเตาเผามักใช้ไฟฟ้าหรือแก๊สเป็นสำคัญ ดังนั้นข้อผิดพลาดในการเผา มักจะเกิดขึ้นน้อยที่สุด เพราะการควบคุมไฟเวลาเผาเป็นไปอย่างสม่ำเสมอ แต่ในอดีตเตาเผามักจะใช้เตาเผาแบบพื้นบ้าน การควบคุมไฟและควบคุมอุณหภูมิในการเผานั้นมีความยากลำบากมาก เพราะในอดีตนั้นไม่มีเครื่องมือที่ใช้วัดอุณหภูมิจึงทำให้การควบคุมไฟและควบคุมอุณหภูมิเป็นไปอย่างลำบากมากและทุลักทุเล ทั้งนี้ก็เพราะอุณหภูมิในการเผาดิบและเคลือบมักสูงต่ำไม่คงที่แน่นอน ซึ่งอาจทำให้ผลิตภัณฑ์เกิดความเสียหายได้ ดังนั้นในการในเผาดิบและเผาเคลือบจึงต้องอาศัยความชำนาญเป็นอย่างมาก ที่จะทำให้ผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาดังกล่าวแทบจะไม่มีการผิดพลาดเลย หรือถ้าผิดพลาดก็น้อยที่สุด

การควบคุมไฟและเตาเผาพื้นบ้าน
          การควบคุมไฟ หมายถึง หน้าที่กำกับดูแลเปลวความร้อนที่เกิดจากการเผาไหม้ ดังนั้นกรรมวิธีในการเผาและการควบคุมไฟของเตาเผาพื้นบ้านจึงมีความยุ่งยากและมีความละเอียดลออมากพอสมควร สำหรับการเผาผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาซึ่งเป็นกรรมวิธีหลังจากการปั้นและตกแต่งแล้ว แบ่งออกเป็น 2 ประเภท คือ
1.            การเผาดินเป็นการเผาครั้งแรก คือ การให้ความร้อนแก่ภาชนะนั้น โดยให้อุณหภูมิความร้อน ตั้งแต่ 400 – 900 ซํ ซึ่งใช้เวลาในการเผาดิบทั้งหมด 8-9 ชั่วโมง ผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นจึงจะถึงจุดสุกตัวพอดี ทิ้งไว้ประมาณ 6-8 ชั่วโมง จึงค่อยเปิดเอาผลิตภัณฑ์เครื่องปั้นดินเผาออกจากเตาได้
2.            การเผาเคลือบ หมายถึง การเผาให้น้ำเคลือบที่ชุบบนผลิตภัณฑ์ละลายเป็นเนื้อเดียวกันมีความมันแวววาว บางชนิดเป็นเคลือบด้านผิวเรียบมีความแข็งสามารถต้านทานต่อกรดและด่างได้เป็นอย่างดี การเผาเคลือบจะต้องเผาให้ได้อุณหภูมิตามกำหนดของน้ำเคลือบแต่ละชนิด ไม่เช่นนั้นการเผาจะเกิดการเสียหายได้

การขึ้นรูปแบบใช้พิมพ์กด



6. การขึ้นรูปแบบใช้พิมพ์กด


การขึ้นรูปแบบพิมพ์กด ชนิดใช้มือกดต้องอาศัยพิมพ์ชนิดที่ทำด้วยปูนพลาสเตอร์แบบชิ้นเดียวหรือแบบสองชิ้น ดินที่นำมาใช้ในการกดพิมพ์ นวดเป็นแผ่นและใช้เครื่องมือตัดตามรูปร่างของแบบที่จะพิมพ์ แล้วนำไปกดในพิมพ์ปล่อยทิ้งไว้ให้แห้งก็จะได้แบบพิมพ์ตามต้องการ 




การขึ้นรูปแบบใบมีด







5.            การขึ้นรูปแบบใบมีด

การขึ้นรูปแบบใบมีด เป็นการผลิตแบบมาตรฐานและสามารถผลิตได้จำนวนมาก รวดเร็ว ส่วนใหญ่ได้แก่ จาน ชาม ถ้วย วิธีผลิตอาศัยพิมพ์และอาศัยใบมีดตามลักษณะรูปร่างของผลิตภัณฑ์ กรรมวิธีผลิตอาศัยแป้นหมุนที่มีความเร็วสูง 120 รอบต่อนาที มีแขนสำหรับใส่ใบมีด พิมพ์ที่เป็นแบบทำด้วยปูนพลาสเตอร์ ใบมีดสร้างด้วยเหล็กแข็ง ใช้ขูดดินตามรูปร่างของพิมพ์ วิธีการขึ้นรูปแบบภายนอก เตรียมดินเป็นแผ่นแล้วอัดไปบนแบบพิมพ์ เมื่อเวลาหมุนใบมีดจะทำหน้าที่ขูดไปตามรูปต่างของแบบพิมพ์ วิธีการขึ้นรูปแบบภายใน เตรียมเป็นก้อนกลม แล้วอัดลงไปในแบบพิมพ์ที่เตรียมไว้ใช้ใบมีดกดลงไปในแบบในขณะที่หมุนดินจะถูกอัดตามแบบ



วิดีโอตัวอย่างการขึ้นรูปและขึ้นขอบ


ตัวอย่างการขึ้นรูปแบบแป้นหมุน




ตัวอย่างการขึ้นขอบ


การขึ้นรูปแบบแป้นหมุน



4.            การขึ้นรูปแบบแป้นหมุน
การขึ้นรูปด้วยแป้นหมุน เป็นการขึ้นรูปแบบทรงกลมโดยอาศัยเครื่องมือแป้นหมุน มีทั้งชนิดยืนและนั่ง ความเร็วที่ใช้ 2-3 จังหวะ ความเร็วรอบของแป้นหมุนที่เป็นมาตรฐานประมาณ 80 รอบต่อนาที ดินที่นำมาปั้นต้องเป็นดินชนิดที่มีความเหนียวจึงจะช่วยให้การขึ้นรูปได้ผลดี การขึ้นรูปแบบแป้นหมุนต้องอาศัยการฝึกฝนและทักษะพอสมควร จึงจะสามารถขึ้นรูปได้ดี

หลักวิธีการขึ้นรูปบนแป้นหมุน


1.            การตั้งดินให้ได้ศูนย์ นับว่าสำคัญมากแล้วใช้มือทั้งสองกดและดึงดินขึ้นหลาย ๆ ครั้ง เพื่อให้ดินเกาะกับแป้นหมุน ข้อศอกและแขนจะต้องไม่แกว่ง ความเร็วของแป้นหมุนช่วงนี้จะต้องใช้ความเร็วสูง ใช้น้ำผสมเข้าช่วยในการตั้งศูนย์


2.            เมื่อตั้งดินได้ศูนย์ดีแล้ว ใช้หัวแม่มือกดดินให้ลึกลงไปเป็นรูกลวง แต่อย่าให้ลึกถึงแป้นหมุน


3.            การดึงดินขึ้น เทคนิคและวิธีการตอนนี้สำคัญมาก โดยใช้มือข้างซ้ายและข้าวขวาดึงดินขึ้น ให้ได้ความสูงตามต้องการ ในขณะที่ดึงดินขึ้นต้องให้อยู่ในแนวดิ่งอย่าให้เอียงไปทางใดทางหนึ่ง ความเร็วที่ใช้ระดับปานกลาง


4.            การทำรูปทรงต่าง ๆ ใช้นิ้วมือกดและดันให้ได้รูปทรงตามต้องการหรือจะใช้เครื่องมือที่เตรียมไว้ก็ได้ ตอนปากรูปทรงไม่สม่ำเสมอควรใช้เครื่องมือตัดทิ้งเสียก่อนแล้วจึงค่อยขึ้นรูปใหม่


5.            ขึ้นตกแต่งหรือขั้นสำเร็จ ขึ้นนี้ต้องรอให้ดินที่ปั้นภาชนะหมาด ๆ เสียก่อน แล้วใช้เครื่องมือขูดผิวให้เรียบร้อย ใช้ฟองน้ำลูบให้เรียบอีกครั้ง





-                   การแต่งก้น ควรแต่งบนแป้นหมุนที่มีดินรองรับ ใช้เครื่องมือมีคมแต่งแล้วใช้ฟองน้ำลูบทำให้เรียบร้อยขึ้น
-                   การขึ้นรูปด้วยแป้นหมุนเป็นแบบเหยือกน้ำ ชนิดที่มีหูจับ โดยใช้มือรีดดินและใช้นำเข้าช่วยด้วย จะทำให้เป็นเส้นรูปร่างตามต้องการ ปล่อยตากไว้ รอให้หมาดแล้วนำไปประกอบกับตัวเหยือก


การขึ้นรูปแบบขด


3.            การขึ้นรูปแบบขด

การขึ้นรูปแบบนี้เป็นที่นิยมกันแพร่หลาย สามารถขึ้นรูปตั้งแต่ชิ้นงานขนาดเล็กจนถึงโอ่งน้ำขนาดใหญ่ วิธีการขึ้นรูปในขั้นแรกทุบดินบีบดินให้เป็นแผ่น ใช้เครื่องมืดตัดให้เป็นแผ่นกลมหรือสี่เหลี่ยมตามต้องการ แล้งคลึงดินให้เป็นเส้นกลมยาว มีขนาดเล็กหรือโตตามความเหมาะสมของภาชนะที่ปั้น แล้วนำไปขดบนแผ่นที่เตรียมไว้ โดยใช้น้ำสลิปประสานรอยต่อใช้มือบีบหรือกดดินให้เข้ากันแน่นสนิท ทำแบบนี้ไปเรื่อย ๆ จนสูงพอกับความต้องการ แล้วแต่งผิวให้เรียบแล้วปล่อยให้แห้ง





การขึ้นรูปแบบแผ่น


2.            การขึ้นรูปแบบแผ่น

การขึ้นรูปทรงแบบแผ่น เหมาะสำหรับผลิตภัณฑ์ที่ออกแบบมีลักษณะเป็นเหลี่ยมหรือรูปทรงแปลก ๆ วิธีทำขั้นแรกใช้เครื่องมือลูกกลิ้งรีดดินให้เป็นแผ่นบนแผ่นปูนพลาสเตอร์หรือแผ่นไม้อัดที่มีผ้าใบหุ้ม แล้วใช้เครื่องมือตัดดินตามรูปแบบที่ต้องการ เวลาที่ผึ่งให้แห้งควรคว่ำไว้บนแผ่นปูนพลาสเตอร์ เพื่อป้องกันการบิดเบี้ยว แต่ถ้าภาชนะมีฝาควรประกบกัน ถ้าแยกออกจากกันแล้ว เมื่อดินหดตัวทำให้บิดเบี้ยวได้